έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση, κυρίως λόγω του νέου δασμολογικού συντελεστή 15% που επιβάλλεται στις περισσότερες εξαγωγές των 27 κρατών-μελών της ΕΕ. Ο συντελεστής αυτός αφορά περίπου το 70% της συνολικής αξίας των ευρωπαϊκών εξαγωγών, και είναι σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο του 2,5% που ίσχυε πριν τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης Τραμπ στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα.
Αν και η νέα ρύθμιση είναι χαμηλότερη από τον προσωρινό συντελεστή 20% και τον πρόσθετο δασμό 10% που ίσχυαν από τις 9 Απριλίου, η πραγματική επιβάρυνση παραμένει υψηλή, καθώς ο νέος συντελεστής ενσωματώνει και τους προϋπάρχοντες δασμούς. Επιπλέον, ο συντελεστής 15% είναι χαμηλότερος από τις απειλές για δασμούς 20% και 30% που είχε εκφράσει ο Αμερικανός πρόεδρος, στο πλαίσιο της διαπραγματευτικής στρατηγικής.
Επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα
Η επιβολή του νέου δασμού αναμένεται να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην αμερικανική αγορά, με πιθανές συνέπειες όπως μείωση των εξαγωγών ή της κερδοφορίας, ανάλογα με το κατά πόσο οι επιχειρήσεις μπορούν να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος. Η πρόσφατη ανατίμηση του ευρώ αποτελεί έναν επιπλέον αρνητικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα, αν και η επίδρασή της περιορίστηκε μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας.
Ασαφείς πτυχές της συμφωνίας
Παρά τις ανακοινώσεις, πολλές λεπτομέρειες της συμφωνίας παραμένουν ασαφείς, γεγονός που δυσχεραίνει την πλήρη αξιολόγησή της. Οι πρώτες εκδοχές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Λευκό Οίκο παρουσιάζουν διαφορές, ενώ και οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν.
Άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς
Ένα από τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς σε αμερικανικά προϊόντα, κάτι που αποτελεί προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον. Η ΕΕ φαίνεται να έχει συμφωνήσει στην κατάργηση των υφιστάμενων χαμηλών δασμών (περίπου 1%) σε βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ.
Αγροτικά προϊόντα και ποσοστώσεις
Η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη όσον αφορά τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων. Η Κομισιόν αναφέρει ότι θα υπάρξει καλύτερη πρόσβαση για περιορισμένες ποσότητες αμερικανικών αλιευτικών προϊόντων, όπως μπακαλιάρος Αλάσκας, σολωμός Ειρηνικού και γαρίδες, μέσω ποσοστώσεων χωρίς δασμούς. Επιπλέον, προβλέπεται βελτιωμένη πρόσβαση για μη ευαίσθητες αγροτικές εξαγωγές των ΗΠΑ αξίας 7,5 δισ. ευρώ, όπως σόγια, φυτικοί σπόροι, δημητριακά, ξηροί καρποί και κατεργασμένα τρόφιμα.
Ωστόσο, η συμφωνία προστατεύει ευαίσθητους τομείς της ευρωπαϊκής γεωργίας, όπως το βοδινό κρέας και τα πουλερικά, σύμφωνα με την Κομισιόν.
Μη δασμολογικά εμπόδια
Μία κρίσιμη πτυχή της συμφωνίας αφορά τα μη δασμολογικά εμπόδια, δηλαδή τις προδιαγραφές και τα πρότυπα που πρέπει να πληρούν τα προϊόντα τρίτων χωρών. Εδώ εντοπίζεται η μεγαλύτερη ασάφεια. Ο Λευκός Οίκος αναφέρει ότι οι δύο πλευρές θα συνεργαστούν για την απλοποίηση των υγειονομικών πιστοποιητικών για το αμερικανικό χοιρινό και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η Κομισιόν, από την πλευρά της, κάνει λόγο για συνεργασία στα πρότυπα των αυτοκινήτων και αμοιβαία αναγνώριση αξιολογήσεων συμμόρφωσης, τονίζοντας ότι η συμφωνία σέβεται την κυριαρχία της ΕΕ στον καθορισμό του ρυθμιστικού πλαισίου.
Εξαιρέσεις από τον δασμό 15%
Ιδιαίτερη σημασία έχει το κεφάλαιο της συμφωνίας που αφορά τα ευρωπαϊκά προϊόντα που θα εξαιρούνται από τον δασμό 15%. Σύμφωνα με την Κομισιόν, από την 1η Αυγούστου οι δασμοί σε αεροπλάνα, ανταλλακτικά, ορισμένα χημικά, γενόσημα φάρμακα και εθνικούς πόρους θα επανέλθουν στα προ του Ιανουαρίου επίπεδα, προσφέροντας άμεση ελάφρυνση σε βασικές βιομηχανίες της ΕΕ. Υπάρχουν επίσης συζητήσεις για εξαίρεση ορισμένων αγροτικών προϊόντων, όπως το κρασί και τα οινοπνευματώδη, αν και δεν έχει επιτευχθεί ακόμη συμφωνία.
