Η αφρικανική ήπειρος βρίσκεται αντιμέτωπη με τις επιπτώσεις των νέων δασμών που επέβαλε η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με αρκετές χώρες να πλήττονται από τους υψηλότερους δασμολογικούς συντελεστές που έχουν ανακοινωθεί.

Αφρικανικές χώρες στο στόχαστρο των δασμών

Τέσσερα κράτη – Λιβύη, Νότια Αφρική, Αλγερία και Τυνησία – αντιμετωπίζουν δασμούς που κυμαίνονται από 25% έως 30%, ενώ 18 ακόμη χώρες της ηπείρου επιβαρύνονται με δασμούς 15%, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.

Η Νότια Αφρική, μία από τις ισχυρότερες οικονομίες της περιοχής, αμφισβήτησε την απόφαση, υποστηρίζοντας ότι η επιβολή δασμών δεν βασίστηκε σε ακριβή εμπορικά δεδομένα.

Η Κίνα ως εναλλακτικός εμπορικός εταίρος

Η Κίνα προσφέρθηκε να καταργήσει τους δασμούς στις εισαγωγές από σχεδόν όλους τους αφρικανούς εταίρους της, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως εναλλακτική λύση απέναντι στις ΗΠΑ. Ο Νοτιοαφρικανός ερευνητής Νέο Λετσβάλο δήλωσε ότι η Αμερική χάνει σταδιακά την παγκόσμια ηγετική της θέση, ενώ η Κίνα μπορεί να εξελιχθεί σε νέο στρατηγικό εταίρο για την Αφρική.

Το Λεσότο σε κρίση

Το Λεσότο, μία από τις φτωχότερες χώρες της ηπείρου, επλήγη από δασμό 15%, ενώ προηγουμένως είχε επιβληθεί δασμός 50%. Ο πρωθυπουργός Σάμιουελ Ματεκάνε δήλωσε ότι η βιομηχανία έχει παραλύσει, με χιλιάδες θέσεις εργασίας να χάνονται, εξαιτίας των δασμών και της διακοπής της αμερικανικής βοήθειας.

Πριν την επιβολή των δασμών, το Λεσότο επωφελούνταν από εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ που επέτρεπε αδασμολόγητες εξαγωγές, κυρίως στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Οι αρχές της χώρας κήρυξαν διετή κατάσταση καταστροφής.

Απειλή για τη Νότια Αφρική

Στη Νότια Αφρική, οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών προειδοποιούν για βεβαιότητα απώλειας θέσεων εργασίας, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες χαρτοκιβώτια φρούτων κινδυνεύουν να μείνουν απούλητα. Παράλληλα, η αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, με εταιρείες να εξετάζουν την αποχώρησή τους από τη χώρα.

Ο υπουργός Ορυκτών και Πετρελαϊκών Πόρων, Γκουέντε Μαντάσε, τόνισε ότι η Κίνα είναι ήδη ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της χώρας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αναζήτηση εναλλακτικών αγορών.

Προβληματισμός για την εξάρτηση από την Κίνα

Παρά τις ευκαιρίες, αναλυτές προειδοποιούν για κινδύνους από την υπερβολική εξάρτηση από την Κίνα. Σύμφωνα με το China-Global South Project, οι εμπορικές σχέσεις είναι στρεβλωμένες υπέρ του Πεκίνου, με την Αφρική να εξάγει κυρίως πρώτες ύλες, ενώ εισάγει μεταποιημένα κινεζικά προϊόντα.

Ο Λετσβάλο επισημαίνει ότι η ανεξέλεγκτη είσοδος κινεζικών προϊόντων μπορεί να πλήξει τις νεοσύστατες αφρικανικές βιομηχανίες, καλώντας τις χώρες να προστατεύσουν τις εγχώριες αγορές.

Η ανάγκη για περιφερειακή συνεργασία

Ο αναλυτής προτείνει την επιτάχυνση της εφαρμογής της Αφρικανικής Ηπειρωτικής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (AfCFTA), η οποία θεσπίστηκε το 2020 για την ενίσχυση του ενδοαφρικανικού εμπορίου. Ωστόσο, μόνο 20 από τις 55 χώρες συμμετέχουν ενεργά, γεγονός που καθυστερεί την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της συμφωνίας.