Άραγε θα “ξεμπερδέψει” ποτέ η ανθρωπότητα από την Covid; Έχει γίνει ξεκάθαρο πως η καραντίνα δεν άφησε μόνο ψυχολογικές, αλλά σωματικές πληγές στην ανθρωπότητα, με τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του κορωνοϊού να κάνουν την εμφάνισή τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα πλέον πρόσφατα ευρήματα στην Ευρώπη προκαλούν θόρυβο, καθώς οι επιπτώσεις όπως φαίνεται δεν σταμάτησαν στην κόπωση και την απώλεια γεύσης, επεκτείνονται και στη σκλήρυνση των αρτηριών. Αυτός ο “απόηχος” του Covid αποτελεί ένδειξη πρόωρης αγγειακής γήρανσης, όπως εξηγεί πρόσφατη μελέτη επηρεάζει με διαφορά τις γυναίκες και ισούται με μία δεκαετία φυσιολογικής γήρανσης των αρτηριών. 

Η πανδημία του κορωνοϊού φαντάζει σαν μία κακή ανάμνηση, μία μαύρη σελίδα της ανθρωπότητας, από κάθε άποψη, η οποία όμως δεν λέει να μπει στο “χρονοντούλαπο” της ιστορίας και να ξεχαστεί. Πέντε χρόνια πλέον μετά το πρώτο “ξέσπασμα” της νόσου, οι ερευνητές προσπαθούν ακόμη να εξιχνιάσουν το μυστήριο που άφησε πίσω της η πανδημία.

Η πρώτη μελέτη παγκόσμιας κλίμακας που αφορά συγκεκριμένα το καρδιοαγγειακό σύστημα, δημοσιεύθηκε πριν από τρεις ημέρες στην επιστημονική επιθεώρηση European Heart Journal, με σκοπό όπως γράφουν οι ερευνητές, να διαπιστωθεί πώς ο κορωνοϊός μπορεί να επηρεάζει την καρδιαγγειακή υγεία με το πέρασμα του χρόνου.

Η μελέτη αποκαλύπτει αυτή την λιγότερο ορατή, πλέον όμως ανησυχητική επίπτωση, με δείγματα από 16 χώρες και 70 ιατρικά κέντρα, μεταξύ των οποίων η καρδιολογική κλινική του Ιπποκράτειου νοσοκομείου της Αθήνας. Παρακολουθώντας σχεδόν 2.400 περιπτώσεις, οι ερευνητές που συνεισέφεραν στην εν λόγω έρευνα μοιράστηκαν τις ανησυχίες τους όσον αφορά τις γυναίκες, καθώς η διαφορά στην ελαστικότητα των αρτηριών τους ήταν εμφανής, ήδη έξι μήνες μετά την λοίμωξη από Covid, ακόμη και σε γυναίκες που δεν χρειάστηκαν νοσηλεία.

Οι μεταβολές στη λειτουργία της καρδιάς αντιστοιχούν περίπου σε πέντε επιπλέον χρόνια «αγγειακής γήρανσης» για άτομα με ήπια ή μέτρια νόσο και  περίπου σε 7,5 χρόνια για άτομα που είχαν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ.

Οι επιπτώσεις στις καρδιακές αρτηρίες λόγω της λοίμωξης σύμφωνα με την έρευνα ισοδυναμούν με 5 έως και 10 χρόνια φυσιολογικής τους γήρανσης, καθώς όπως επεσήμαναν οι επιστήμονες οι αρτηρίες τους “σκλήραιναν” εξαιρετικά γρήγορα, ανάλογα με την νοσηρότητα της ασθένειας. Μπορεί να μην επηρεάστηκαν όλες οι γυναίκες στον ίδιο βαθμό, όμως “χτυπήθηκαν” με αυτήν την αόρατη επίπτωση ανεξαρτήτως αν χρειάστηκαν να νοσηλευθούν κατά τη διάρκεια της λοίμωξης. 

Η μόλυνση βρέθηκε ισάξια με μία δεκαετία φυσιολογικών αλλαγών στις αρτηρίες

Για να μετρήσουν την αγγειακή γήρανση, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνική της ταχύτητας μετάδοσης του σφυγμικού κύματος (Pulse Wave Velocity, PWV), έναν δείκτη που μετρά την ευελιξία, δηλαδή, πόσο άκαμπτες ή εύκαμπτες είναι οι αρτηρίες.

Αυξημένη σκλήρυνση αρτηριών παρατηρήθηκε ακόμη και σε γυναίκες που νόσησαν με τον ιό αλλά δεν χρειάστηκαν νοσηλεία μέχρι να “περάσει” ο κορωνοϊός. Με διαφορά βέβαια εμφάνισαν τη μεγαλύτερη μεταβολή εκείνες που χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε κάποια Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και εξίσου παρατηρούνται οι αυξομειώσεις ανάλογα με την σφοδρότητα της ασθένειας.

Μάλιστα οι ερευνητές συνέκριναν τα ευρήματά τους με δεδομένα που έχουν δημοσιευθεί από άλλες μεγάλες μελέτες και κατέληξαν πως οι μεταβολές αντιστοιχούν περίπου σε πέντε επιπλέον χρόνια “αγγειακής γήρανσης” σε γυναίκες με ήπια ή μέτρια νόσο και σε περίπου 7,5 χρόνια σε γυναίκες που είχαν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ. Αυτή είναι μία ενδεικτική απεικόνιση της “σκλήρυνσης” των αρτηριών σαφέστατα, άλλωστε το επισημαίνουν και οι επιστήμονες, ότι δημιούργησαν αυτή την κλίμακα χρόνου για να αποδοθούν τα δεδομένα που συνέλεξαν σε κατανοητά μεγέθη. Αξιοσημείωτο είναι βέβαια πως οι γυναίκες που είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά της Covid-19 πριν μολυνθούν με τον ιό, παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα αρτηριακής σκλήρυνσης σε σχέση με εκείνες που δεν είχαν εμβολιαστεί.

Γιατί εμφανίζουν οι γυναίκες μόνο την επίπτωση; 

Κορονοϊός: Παγκόσμια ανάγκη για επαγρύπνηση - Μεταβολικές και γενετικές διαταραχές ακόμη και σε ήπια κρούσματα

Σύμφωνα με την μελέτη, οι άνδρες συμμετέχοντες δεν παρουσίασαν αντίστοιχες μεταβολές, τουλάχιστον όχι σε βαθμό που να είναι άξιος αναφοράς. Οι επιστήμονες δεν κατέληξαν σε κάποιο αμετάκλητο συμπέρασμα για αυτή την περίεργη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα στην συγκεκριμένη επίπτωση της Covid, όμως παρουσίασαν δύο παράγοντες που μπορεί να επηρέασαν τα ευρήματα. Ο πρώτος είναι διαδικαστικός, γνωστός και ως «η προκατάληψη της επιβίωσης», καθώς είναι πιθανό να συμμετείχαν λιγότεροι άνδρες οι οποίοι νόσησαν σοβαρά, είτε επειδή δεν επιβίωσαν είτε επειδή δεν παρουσιάστηκαν για να επανεξεταστούν.

Ο δεύτερος αφορά τις βιολογικές διεργασίες των γυναικών, καθώς όπως αναφέρουν οι ερευνητές, κατά κανόνα οι γυναικείοι οργανισμοί εμφανίζουν γενικά πιο ισχυρές ανοσολογικές αποκρίσεις, κάτι που τους βοηθά στην αρχική φάση της λοίμωξης, αλλά ενδέχεται να τις καθιστά πιο ευάλωτες σε αυτοάνοσα νοσήματα και χρόνιες παθήσεις. Αυτός ο παράγοντας υποστηρίζεται εξίσου με την συμπτωματολογία των γυναικών καθώς όπως όλα δείχνουν, ακόμη και 6 μήνες μετά την λοίμωξη συνέχισαν να εμφανίζουν συμπτώματα όπως κόπωση, δύσπνοια, μυϊκούς πόνους και βεβαίως την σκλήρυνση στις αρτηρίες που παρουσίασε η έρευνα, τα οποία ήταν ανεξάρτητα από την αρχική μόλυνση. 

Ποια είναι τα επόμενα βήματα και πόσο επιβαρύνεται η υγεία μας; 

Οι μελετητές επισήμαναν ότι σχεδόν 800 εκατομμύρια άτομα επέζησαν από τον COVID-19 παγκοσμίως και πως ακόμη και μικρές αλλαγές στην καρδιαγγειακή υγεία τόσο σε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες για την δημόσια υγεία.

Με κάθε έρευνα οι απαντήσεις είναι λίγες σε σύγκριση με τα ερωτήματα που αναδεικνύουν, εντούτοις το neakriti.gr απευθύνθηκε στον πρόεδρο της Ιατρικής Εταιρείας Ηρακλείου και καρδιολόγο με εμπειρία ετών στην πόλη, δρ. Ιωάννη Βαβουρανάκη, ο οποίος φάνηκε ιδιαίτερα καθησυχαστικός απέναντι στα ευρήματα της μελέτης, λέγοντας πως αυτή η επίπτωση του Covid δείχνει μία δυσλειτουργία στο καρδιαγγειακό σύστημα μετά από την πανδημία, η οποία όμως δεν συνδέεται, ούτε με νοσηρότητα, ούτε με μεγαλύτερη θνησιμότητα: «Αυτή η σκλήρυνση σίγουρα δεν σημαίνει περισσότερους θανάτους στις γυναίκες μετά την Covid, άλλωστε ξέρουμε πως είναι εμφανώς πιο ανθεκτικές από τους άνδρες. Το αποτέλεσμα αυτής της μελέτης, αυτή η σκλήρυνση που παρατήρησαν οι μελετητές, μπορούμε να σημειώσουμε πως μέχρι τώρα δεν έχει καμία σφοδρή επίπτωση στις γυναίκες που επηρέασε εντούτοις είναι μία παρατήρηση που χρειάζεται περαιτέρω έρευνα». 

Ι. Βαβουρανάκης: «Αντιμετωπίζουμε όλους τους υπόλοιπους παράγοντες»

Με τη μελέτη να αφήνει ερωτηματικά, ο κ. Βαβουρανάκης επεσήμανε πως «είναι ξεκάθαρο πως είναι μία μεγάλη μελέτη και σημαντική. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, ως καρδιολόγος, κρατάω πως η έρευνα αυτή μας παρουσίασε άλλον έναν παράγοντα κινδύνου, τον οποίο πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για την κάθε ασθενή. Μπορεί να μην έχουμε μία ξεκάθαρη απάντηση για το πώς εξελίχθηκε αυτή η δυσλειτουργία στο καρδιαγγειακό σύστημα, όμως αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε είναι να “μηδενίσουμε” του υπόλοιπους παράγοντες που θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μία τέτοια κατάσταση. Να ρυθμίζουμε τη χοληστερόλη, τον διαβήτη, ιδιαίτερα να παρατείνουμε τους ασθενείς, να κόψουν το κάπνισμα, ώστε να μειωθεί όσο το δυνατόν λιγότερο αυτή η δυσλειτουργία».