Κλείνουν στόματα για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τα δύο πορίσματα καθηγητών του ΕΜΠ, που παραδόθηκαν σήμερα στον εφέτη ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη, ο οποίος ερευνά την υπόθεση των Τεμπών,
Πρόκειται για το πόρισμα του καθηγητή του εργαστηρίου Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη και το πόρισμά του καθηγητή Μεταλλειολογίας του ΕΜΠ Πέτρου Τσακιρίδη.
Το πόρισμα Τσακιρίδη αποκλείει την έκρηξη και καταλήγει ότι τα κομμάτια του πιλοτηρίου και τα πλαίσια της ηλεκτρομηχανής της εμπορικής αμαξοστοιχίας που εξετάστηκαν, καθώς και τα δείγματα που ελήφθησαν, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν είναι καμένα, δεν δηλώνουν δηλαδή έκρηξη, αλλά φέρουν μόνο παραμορφώσεις από χτυπήματα που προκλήθηκαν εξαιτίας της σύγκρουσης των τρένων.
Το πόρισμα Καρώνη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι:
α) Το έλαιο σιλικόνης υπό συνθήκες τόξου, όπως συνέβη στο δυστύχημα των Τεμπών, μπορεί να δημιουργήσει πυρόσφαιρα.
α) Το έλαιο σε θερμοκρασίες άνω των 330 βαθμών αναφλέγεται
Καταρρίπτονται οι θεωρίες συνομωσίας
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το πόρισμα του ΕΜΠ για τα Τέμπη καταρρίπτονται οι θεωρίες συνωμοσίας και τίθεται μείζον πολιτικό θέμα για τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία έχουν κάνει δύο προτάσεις μομφής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει τραγωδία, όπως δυστυχώς γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους οι συγγενείς των θυμάτων, ούτε ότι δεν υπάρχουν ευθύνες.
Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αντί να κρύβεται πίσω από ανακοινώσεις του γραφείου Τύπου, οφείλει να βγει και να απολογηθεί δημοσίως γιατί είναι βαρύτατα εκτεθειμένος, μετά τη σημερινή δημοσιοποίηση του πορίσματος του Πολυτεχνείου για την τραγωδία των Τεμπών.
Υπενθυμίζεται πως ο κ. Ανδρουλάκης, έχει δηλώσει ακόμα και ότι δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη, αποκάλεσε τον πρωθυπουργό «ενορχηστρωτή» της συγκάλυψης, προκειμένου να χρησιμοποιήσει το κορυφαίο κοινοβουλευτικό όπλο και να συνυπογράψει πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, μαζί με τους "πιο ακραίους εκφραστές του απόλυτου παραλογισμού", όπως τους χαρακτηρίζουν οι ίδιες πηγές, και όλα αυτά, χωρίς να περιμένει τα πορίσματα των επίσημα ορισμένων από τη Δικαιοσύνη εμπειρογνωμόνων, αλλά ούτε και την κρίση της ίδιας της Δικαιοσύνης.
Στο πόρισμα του ΕΜΠ τονίζεται ότι με βάση όλα τα στοιχεία δεν φαίνεται να υπάρχει φορτίο με πτητικό υλικό που θα μπορούσε να προκαλέσει τον σχηματισμό πύρινης σφαίρας. Επίσης σημειώνεται ότι είναι δυνατή η καύση των ελαίων σιλικόνης σε θερμοκρασίες άνω των 300 βαθμών Κελσίου ενώ τονίζεται ότι είναι εφικτός ο σχηματισμός πυρόσφαιρας από ηλεκτρικό τόξο που δημιουργείται από υψηλή ένταση ρεύματος.
Τι αναφέρει το πόρισμα Καρώνη
Το εν λόγω πολυαναμενόμενο πόρισμα καλείται να εντοπίσει την αιτία της δημιουργίας της πυρόσφαιρας μετά τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών.
Η πραγματογνωμοσύνη του κ. Καρώνη εκτείνεται συνολικά σε 123 σελίδες σχολιάζοντας αναλύσεις και δεδομένα του Γενικού Χημείου του Κράτους, με βάση αυτοψίες και λήψη υλικών από το χώρο του δυστυχήματος, αξιολόγηση διεθνών επιστημονικών δεδομένων και σχετικής βιβλιογραφίας, συγκρίσεις και αξιολογήσεις, καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι τα έλαια των μηχανών (έλαια σιλικόνης) υπο τις συνθήκες του δυστυχήματος μπορεί να δημιουργήσουν πυρόσφαιρα καθώς κρίνεται από τον πραγματογνώμονα ότι το έλαιο αυτό υπό θερμοκρασίες 300 βαθμών και άνω αναφλέγεται.
Τα έλαια σιλικόνης
Στο ερώτημα 5, στη σελίδα 112 του πορίσματος, ο καθηγητής Καρώνης θέτει το ερώτημα «σε τι κατά τη γνώμη του οφείλεται το καταγραφέν από τις κάμερες φαινόμενο πύρινης σφαίρας (fireball) και με ποιο μηχανισμό εκδηλώθηκε αυτό».
Στο πόρισμά του, ο καθηγητής Δημήτρης Καρώνης αναπτύσσει την πιθανότητα σχηματισμού πύρινης σφαίρας ξεκινώντας από τα υλικά τα οποία βρίσκονταν με βεβαιότητα πάνω στους συρμούς που ενεπλάκησαν στο τραγικό συμβάν.
«Τα έλαια σιλικόνης είναι υγρά με πολύ υψηλό σημείο ανάφλεξης (άνω των 300 βαθμών Κελσίου) τα οποία σε φυσιολογικές συνθήκες αναφλέγονται δύσκολα και σε συνθήκες καύσης, σε συνθήκες ακινησίας χαρακτηρίζονται έως και αυτοσβενόμενα λόγω του σχηματισμού στερεού οξειδίου του πυριτίου στην επιφάνεια του υγρού που δεν επιτρέπει στο οξυγόνο να έρθει σε επαφή με το φλεγόμενο υγρό για να συντηρήσει την καύση» αναφέρει ο καθηγητής Καρώνης και συνεχίζει:
«Οι συνθήκες σχηματισμού πύρινης σφαίρας απαιτούν σημαντική ποσότητα υλικού που μπορεί να εξατμιστεί ή να σχηματίσει σταγονίδια κατάλληλου μεγέθους που θα δημιουργήσουν με τον αέρα αναφλέξιμο μείγμα που από την στιγμή που θα πραγματοποιηθεί η έναυση θα υπάρξει ανύψωση της καύσιμης ύλης που θα διαρκέσει μέχρι να καταναλωθεί όλη η διαθέσιμη ποσότητα» και καταλήγει: «Με βάση τα ανωτέρω χαρακτηριστικά το έλαιο σιλικόνης M50 EL σε φυσιολογικές συνθήκες δεν μπορεί να σχηματίσει πύρινη σφαίρα».
Πιθανές παράπλευρες αντιδράσεις ελαίου σιλικόνης
«Μία βασική πηγή πληροφοριών σχετικά με τη δραστηριότητα ενός υλικού αποτελεί το φύλλο δεδομένων ασφαλείας (MSDS) του αντίστοιχου υλικού. Το σημείο που διερευνάται σε αυτό το σημείο είναι η δραστικότητα και η συμβατότητα με υλικά που χαρακτηρίζονται ως ισχυρά οξειδωτικά (οξέα και βάσεις). Το MSDS του Baysilone M50 αναφέρει ότι δεν υπάρχουν επικίνδυνα προϊόντα αποσύνθεσης όταν αποθηκεύεται σωστά, ότι δεν έχουν παρατηρηθεί επικίνδυνες αντιδράσεις παρουσία αέρα, σχηματίζεται φορμαλδεϋδη σε μικρές ποσότητες με οξειδωτική αποικοδόνησης σε θερμοκρασίας από περίπου 150 βαθμών Κελσίου» γράφει ο καθηγητής Καρώνης και συμπληρώνει:
«Οπως αναφέρεται στο Τεχνικό Φυλλάδιο Bayer Siliconews Baysilone Fluids τα έλαια Baysilone M είναι γενικά αδρανή. Είναι ανθεκτικά στο νερό, τους οργανικούς διαλύτες, το καθαρό οξυγόνο και πολλά χημικά. Η επαφή με τα περισσότερα μέταλλα δεν προκαλεί καμία αλλαγή και τα ίδια τα υγρά δεν προσβάλλουν ούτε τα μέταλλα ούτε το ξύλο, το χαρτί ή τα πλαστικά. Στο φυλλάδιο παρέχεται πίνακας που παρουσιάζει μεταβολή του ιξώδους των ελαίων 50cSt και 100 cSt με την επίδραση οξέων και βάσεων μετά από έκθεση 12 ωρών στους 25 βαθμούς Κελσίου και 100 βαθμούς Κελσίου αντίστοιχα...» σημειώνει στη σελίδα 114 του πορίσματος ο καθηγητής Καρώνης και καταλήγει: «Από την ανάγνωση αυτή, δεν προκύπτει ότι η πιθανή επαφή του ελαίου με το διοξείδιο του καλίου που ανιχνεύθηκε στο δείγμα ΕΜΠ12-8 από τους συσσωρευτές της ηλεκτράμαξας θα μπορούσε να προκαλέσει την έκλυση κάποιου επικίνδυνου ή αναφλέξιμου υλικού».
Στη συνέχεια, ο καθηγητής Δημήτρης Καρώνης παραθέτει έναν πίνακα με τις πιθανότητες προσβολής των ελαίων σιλικόνης από βάσεις ή το σχηματισμό πιθανώς επικίνδυνων συστατικών και καταλήγει στο συμπέρασμα: «Επειδή σε αρκετά MSDS αναφέρεται ασυμβατότητα με οξειδωτικές ουσίες, οξέα και βάσεις, αναζητήθηκαν σχετικές αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, αλλά δε βρέθηκε καμία σχετική αναφορά. Άρα, πέραν της αναφοράς που γίνεται στα MSDS για σχηματισμό μικρών ποσοτήτων φορμαλδεϋδης σε θερμοκρασίες άνω των 150 βαθμών Κελσίου, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί ο σχηματισμός κάποιας ουσίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στο σχηματισμό εύφλευκτου μίγματος».
Για τον σχηματισμό εκνεφώματος, αναφέρει ότι «μια περίπτωση σχηματισμού πύρινης σφαίρας από μη πτητικά υλικά είναι ο σχηματισμός oil mist σε πολύ λεπτό διαμερισμό (σταγονίδια με πολύ μικρή μέση διάμετρο)», κάνει την παραδοχή ότι «το έλαιο σιλικόνης κινείτο με την ταχύτητα του συρμού (περίπου 160 χιλιόμετρα την ώρα) και ως ρευστό σίγουρα δεν έμεινε ακίνητο μετά την πρόσκρουση και τη ρήξη του περιβλήματος του μετασχηματιστή, αλλά εκσφενδονίστηκε από τα ανοίγματα που δημιουργήθηκαν κατά τη σύγκρουση των δύο συρμών» και επικαλείται την απάντηση της Hellenic Train ότι «οι μετασχηματιστές είναι ανοικτού τύπου και η πίεση λειτουργίας τους είναι ίση της ατμοσφαιρικής».
«Πολύ μεγάλη η αβεβαιότητα για σχηματισμό σταγονιδίων τα δευτερόλεπτα μετά την πρόσκρουση»
Καταλήγοντας για το συγκεκριμένο ενδεχόμενο, ο καθηγητής Καρώνης γράφει στο πόρισμά του: «Με βάση τα ανωτέρω, η αβεβαιότητα στην εκτίμηση εάν θα μπορούσαν να σχηματιστούν σταγονίδια κατά την έξοδο του ελαίου σιλικόνης τα πρώτα κρίσιμα δευτερόλεπτα μετά την πρόσκρουση των συρμών είναι πολύ μεγάλη. Η χαμηλή πίεση, το υψηλό ιξώδες και το μεγάλο άνοιγμα που είναι ορατό μετά το τέλος του όλου συμβάντος δεν είναι συνθήκες που ευνοούν το σχηματισμό σταγονιδίων. Η υψηλή ταχύτητα του ελαίου (λόγω της υψηλής ταχύτητας των συρμών πριν τη σύγκρουση) και της εκτιμώμενης σταδιακής ρήξης του τοιχώματος του μετασχηματιστή είναι συνθήκες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ευνοϊκές για το σχηματισμό σταγονιδίων αλλά δεν είναι εφικτό να γίνει σχετικός υπολογισμός».
Δημιουργία εύφλεκτων συστατικών σε συνθήκες ηλεκτρικού τόξου
Στις σελίδες 117, 118, 119 και 120 του πορίσματος ο καθηγητής Δημήτρης Καρώνης αναφέρεται στο ενδεχόμενο σχηματισμού εύφλεκτων ουσιών από τη διάσπαση των ελαίων σιλικόνης σε συνθήκες ηλεκτρικού τόξου και επικαλείται ευρήματα συστηματικής έρευνας σχετικά με τα χαρακτηριστικά αναφλεξιμότητας και καύσης των ελαίων σιλικόνης από τη δεκαετία του 1970.
«Όπως αναφέρεται στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΜ που έχει διερευνήσει διεξοδικά το τραγικό συμβάν, καταγράφηκαν στο βίντεο 3 αναλαμπές που χαρακτηρίζονται ως ηλεκτρικό τόξο, οι οποίες σταμάτησαν μετά την ενεργοποίηση της αυτόματης προστασίας από υπερφόρτωση που καταγράφηκε (χειροκίνητα) στον σταθμό ελέγχου ισχύος που παρακολουθεί εξ αποστάσεως όλα τα δεδομένα στη Θεσσαλονίκη. Με βάση τις ανωτέρω παρατηρήσεις ο σχηματισμός πύρινης σφαίρας υπό συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής έντασης ρεύματος είναι εφικτός» τονίζει ο καθηγητής Καρώνης στη σελίδα 119 του πορίσματός του και συμπληρώνει:
«Αυτό σημαίνει πως και στην περίπτωση του υπό διερεύνηση τραγικού δυστυχήματος, είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο, αφού έχουν καταγραφεί αναλαμπές που αποδίδονται σε ηλεκτρικό τόξο».
Μαρινάκης για πόρισμα Καρώνη: «Καταρρέει με κρότο το αφήγημα της συγκάλυψης»
Στα συμπεράσματα που περιλαμβάνονται στο πόρισμα του καθηγητή του ΕΜΠ, Δημήτρη Καρώνη, για την τραγωδία των Τεμπών σύμφωνα με το οποίο τα έλαια σιλικόνης μπορούν να προκαλέσουν πυρόσφαιρα, αναφέρθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης.
«Καταρρέει με κρότο το αφήγημα της συγκάλυψης», ήταν το πρώτο σχόλιο του κ. Μαρινάκη, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ΣΚΑΪ, εξηγώντας παράλληλα ότι πλέον όλα θα αξιολογηθούν από την Δικαιοσύνη.
Και συνέχισε λέγοντας: «Το πρώτο που θα πω, όπως για κάθε τι για το οποίο ερωτώμαι αυτά τα δύο χρόνια που είμαι εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, σχετικά με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, για κάθε στοιχείο, είναι ότι όλα θα τ’ αξιολογήσει η Δικαιοσύνη, το πρώτο που πρέπει να πούμε. Τώρα, για να μπούμε στην ουσία, αυτό το οποίο βγήκε σήμερα, κι εγώ το διάβασα από τις ιστοσελίδες, έχει κυκλοφορήσει το πόρισμα και με βάση και όσα λένε και οι αναλυτές και οι δικαστικοί ρεπόρτερς, αλλά και κάποιοι συνάδελφοι δικηγόροι, ουσιαστικά σήμερα μπαίνει ένα επίσημο ―ως προς την πραγματογνωμοσύνη, όχι ως προς τη Δικαιοσύνη, με στοιχεία, με τεκμηρίωση, με επιστημονικά δεδομένα― τέλος, στην πιο χυδαία προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης που μπορώ να θυμηθώ εγώ. Ποια είναι αυτή η προσπάθεια; Το αφήγημα που έχτισε η αντιπολίτευση, σύσσωμη η αντιπολίτευση, πάνω σ’ ένα τραγικό δυστύχημα του οποίου τα αίτια πρέπει να διερευνηθούν μέχρι τέλους, το αφήγημα της συγκάλυψης και του παράνομου υλικού».
Ο κύριος πρόσθεσε: «Σήμερα, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο κύριος Καρώνης, κατά παραγγελία της Δικαιοσύνης, έρχεται και απαντά στο ζήτημα του εύφλεκτου υλικού και το αποκλείει, άρα, το παράνομο φορτίο, τέλος πάντων, το οποίο ήταν η βάση του αφηγήματος της αντιπολίτευσης, από την άκρα δεξιά μέχρι και την αριστερά, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ, καταρρέει, καταρρέει με κρότο, το αφήγημα της συγκάλυψης, γιατί αν δεν υπάρχει φορτίο, αν δεν υπάρχει κάτι παράνομο, τι είναι αυτό που θέλει κάποιος να συγκαλύψει; Ή να μπαζώσει τον χώρο, να δώσει εντολή, να, να, να… Εάν μου επιτρέπετε, κι έναν προσωπικό τόνο, είχα την ευθύνη ως εκ της θέσεώς μου να υπερασπιστώ την κοινή λογική, χωρίς να έρθω ποτέ σ’ αντιπαράθεση με πονεμένους ανθρώπους οι οποίοι είχαν κάθε λόγο να υπερασπίζονται τις θέσεις που εκείνοι πιστεύουν, αναφέρομαι εδώ στην αντιπολίτευση, το τονίζω, νιώθω την ανάγκη να πω προς αυτούς όλους τους χυδαίους διακινητές ψεμάτων της αντιπολίτευσης, όλα αυτά τα κόμματα τα οποία χρησιμοποίησαν ένα τόσο τραγικό δυστύχημα, με πολύ σοβαρά αίτια ―το λέμε και το ξαναλέμε, τα αίτια των Τεμπών πρέπει να διερευνηθούν όλα μέχρι τέλους― έχτισαν ένα τέτοιο αφήγημα για να θυμώσουν τον κόσμο, το έκτιζαν κλιμακωτά και συνειδητά, λέγανε ψέματα συνειδητά στον κόσμο, για να εξοργίσουν παραπάνω την κοινωνία, να μεταθέσουν τη συζήτηση από τις διαχρονικές ευθύνες και τ’ ανθρώπινα λάθη και τις ευθύνες του κράτους σε κάτι το οποίο δεν υπήρχε. Το δημιούργησαν με τη συμμετοχή ανθρώπων από επιστημονικούς συλλόγους, μας συκοφάντησαν ―ξέρετε, πίσω από κάθε έναν από εμάς, «κρύβονται» οικογένειες, παιδιά, φίλοι― εκπομπές μετατράπηκαν από χιουμοριστικές και δήθεν κοινωνικού χαρακτήρα σε δικαστήρια, έβαζαν φωτογραφίες από πολιτικούς και λέγανε ότι αυτοί συγκαλύπτουν κάτι το οποίο δεν είχε αποδειχτεί».
