Η Τουρκία είναι γεγονός πως έχει κάνει άλματα στην αμυντική της βιομηχανία τα τελευταία χρόνια, ιδίως από το 2016 και μετά, εστιάζοντας κυρίως στον τομέα των drones αλλά και της κατασκευής πολεμικών πλοίων, σε μια προσπάθεια να αναδυθεί ως ισχυρή ναυτική δύναμη στη ΝΑ Μεσόγειο στα πλαίσια της εξυπηρέτησης του παράνομου ιδεολογήματος της "Γαλάζιας Πατρίδας".
Στόχος της Τουρκίας η κατασκευή πυρηνοκίνητων υποβρυχίων
Εσχάτως, σύμφωνα με το φιλοδοξεί να να κατασκευάσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια.
Συγκεκριμένα ο Τούρκος Α/ΓΕΝ ανακοίνωσε την πρόθεση της χώρας του να κατασκευάσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, μια κίνηση που στοχεύει στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης αποτροπής και στην προβολή ισχύος παγκοσμίως, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά τεχνολογικά και οικονομικά εμπόδια.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Warships International Fleet Review, ο Ναύαρχος Ercüment Tatlıoğlu, Διοικητής των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων, τόνισε ότι η απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων είναι «απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη ικανότητα αποτροπής υποβρυχίων και το όραμά μας να γίνουμε μια μεσαίας κλίμακας δύναμη με παγκόσμια επιρροή».
Αυτή η δήλωση σηματοδοτεί την πιο τολμηρή ναυτική φιλοδοξία της Τουρκίας μέχρι σήμερα, θέτοντάς την σε μια πορεία προς την ένταξη σε μια εξαιρετικά αποκλειστική ομάδα εθνών που λειτουργούν πυρηνοκίνητα υποβρύχια, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ινδία.
Στρατηγικές φιλοδοξίες και προβολή ισχύος
Οι στρατιωτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια δεν είναι απλώς πλατφόρμες stealth, αλλά όργανα άσκησης παγκόσμιας επιρροής.
Η σχεδόν απεριόριστη αντοχή και η υψηλή ταχύτητά τους τα καθιστούν ιδανικά για προβολή ισχύος πολύ πέρα από τα εθνικά ύδατα.
Αυτή η φιλοδοξία ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους ναυτικούς στόχους της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής ενός εγχώριου αεροπλανοφόρου μετά την ανάπτυξη του αμφίβιου πλοίου εφόδου TCG Anadolu.
Τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια διαφέρουν ριζικά από τα ντιζελοηλεκτρικά και τα μοντέλα πρόωσης ανεξάρτητης από τον αέρα (AIP) που χρησιμοποιούνται σήμερα από το Τουρκικό Ναυτικό.
Σε αντίθεση με τα συμβατικά υποβρύχια που πρέπει να αναδυθούν ή να χρησιμοποιούν αναπνευστήρες για την επαναφόρτιση των μπαταριών, τα πυρηνικά υποβρύχια μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα για μήνες, επιτρέποντάς τους να ταξιδεύουν πιο γρήγορα και μακρύτερα χωρίς ανίχνευση.
Ο Cem Devrim Yaylalı, ο οποίος πήρε συνέντευξη από τον Ναύαρχο Tatlıoğlu, σημείωσε ότι τα πυρηνικά υποβρύχια θεωρούνται ένα ισχυρό εργαλείο για την προβολή δύναμης, ενισχύοντας την διπλωματική επιρροή και την παγκόσμια θέση ενός έθνους.
Σύμφωνα με άρθρο του Υποναύαρχου Ahmet İşçi, στο επίσημο μηνιαίο περιοδικό του τουρκικού ναυτικού, τα μελλοντικά υποβρύχια της Τουρκίας μπορεί να ακολουθούν τις αρχές σχεδιασμού που παρατηρούνται σε σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, όπως η κλάση Virginia , που είναι υποβρύχια επίθεσης εξοπλισμένα με συστήματα κάθετης εκτόξευσης (VLS) για πυραύλους κρουζ.
Αυτά τα υποβρύχια είναι μικρότερα και πιο ευέλικτα από τα πυρηνικά υποβρύχια με βαλλιστικούς πυραύλους, καθιστώντας τα ιδανικά για επιχειρήσεις κατά πλοίων και χερσαίων επιθέσεων.
Η εξοπλιστική πορεία των υποβρυχίων της Τουρκίας
Τα πιο προηγμένα υποβρύχια της Τουρκίας, η κλάση Reis -βασισμένη στο γερμανικό σχέδιο Type 214 με σημαντικές τοπικές τροποποιήσεις και AIP-, μπορούν να παραμείνουν βυθισμένα για έως και 14 ημέρες χωρίς να αναδυθούν.
Αυτό σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο στην κατασκευή τουρκικών υποβρυχίων στο Ναυπηγείο Gölcük.
Το επόμενο βήμα είναι το έργο MİLDEN (Milli Denizaltı), ένα πλήρως εγχώριο σχέδιο υπό ανάπτυξη.
Οι αρχικές εκδόσεις μπορεί να χρησιμοποιούν προηγμένες μπαταρίες και AIP, αλλά οι ειδικοί στον τομέα της άμυνας προτείνουν ότι η πυρηνική πρόωση θα μπορούσε να ενσωματωθεί σε μεταγενέστερες εκδόσεις.
Το εργοστάσιο στο Ακκογιού ως εφαλτήριο
Η Τουρκία επιδιώκει την παπόκτηση πυρηνικής ενέργειας για ειρηινικούς σκοπούς, με τον Πυρηνικό Σταθμό Ακκουγιού να κατασκευάζεται επί του παρόντος από τη ρωσική Rosatom, έχοντας σχέδια για πρόσθετες μονάδες.
Η εγκατάσταση Ακουγιού και οι σχεδιαζόμενοι Μικροί Προδιαμορφωτικοί Αντιδραστήρες (SMR) παρέχουν μια πολιτικοβιομηχανική βάση που μπορεί να υποστηρίξει τις προσπάθειες των πυρηνικών υποβρυχίων.
Ορισμένοι Τούρκοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι αντιδραστήρες SMR θα μπορούσαν τελικά να προσαρμοστούν για ναυτική πρόωση, αν και το άλμα από τον σχεδιασμό πολιτικών στον ναυτικό σχεδιασμό αντιδραστήρων παραμένει σημαντικό.
Επιπλέον, διεξάγεται ενεργά έρευνα για τη διερεύνηση τεχνολογιών , οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν καινοτόμες λύσεις για τις μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες.
Τουρκικοί στρατιωτικοί κύκλοι έχουν επίσης εξετάσει τις πιθανές ναυτικές εφαρμογές των SMR, ιδίως για μελλοντικά υποβρύχια
Βασικά εμπόδια
Παρά το μακροπρόθεσμο όραμα, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις.
Η ανάπτυξη πυρηνικών υποβρυχίων απαιτεί άριστη γνώση της τεχνολογίας αντιδραστήρων ναυτικής ποιότητας, ακτινοπροστασία, εξειδικευμένα υλικά και ένα άρτια εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, το οποίο η Τουρκία δεν διαθέτει σήμερα.
Σύμφωνα με τον Απόστρατο αξιωματικό του ναυτικού Φατίχ Γιουρτσεβέρ, η δομή διοίκησης του ναυτικού της Τουρκίας αποδυναμώθηκε σημαντικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, όταν απολύθηκε πάνω από το 90% του έμπειρου προσωπικού.
Αυτή η διαρροή "εγκεφάλων" παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο σε προηγμένα έργα όπως τα πυρηνικά υποβρύχια.
Η διαφορά μεταξύ επιθυμητού και ευκταίου
Ενώ οι φιλοδοξίες της Τουρκίας είναι τολμηρές και στρατηγικά σημαντικές, η πορεία προς την ικανότητα κατασκευής πυρηνικών υποβρυχίων είναι γεμάτη τεχνολογική, οικονομική και διπλωματική πολυπλοκότητα.
Η επίτευξη του στόχου αυτού θα απαιτήσει όχι μόνο μαζικές επενδύσεις και διεθνείς συνεργασίες, αλλά και την ανοικοδόμηση της εγχώριας εμπειρογνωμοσύνης που χάθηκε τα τελευταία χρόνια.
Μπορεί επίσης να προκαλέσει έλεγχο από διεθνείς φορείς μη διάδοσης πυρηνικών όπλων, ειδικά εάν η Τουρκία επιμείνει σε μια πλήρως εγχώρια αναπτυξιακή πορεία.
Η αναβάθμιση των ναυπηγικών εγκαταστάσεων όπως αυτών στο Gölcük για πυρηνικές κατασκευές θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις.
Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία εξειδικευμένων περιοχών για την παραγωγή αντιδραστήρων και τη διαχείριση ραδιενεργών υλικών.
Επίσης η υπέρβαση της καμπύλης τεχνολογικής μάθησης πιθανότατα θα απαιτήσει διεθνείς συνεργασίες ή συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας, αν και αυτό θα μπορούσε να συγκρουστεί με τον στόχο της Τουρκίας για επίτευξη αυτοδυναμίας.
Προς το παρόν, ο στόχος της Τουρκίας παραμένει φιλόδοξος, αλλά σηματοδοτεί ένα σαφές μήνυμα των εξελισσόμενων ναυτιλιακών και γεωπολιτικών φιλοδοξιών της χώρας, γεγονός που θέτει τη χώρα μας σε αυξημένη εγρήγορση.
Η τυχόν απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από την Τουρκία θα έχει σημαντικότατες συνέπειες για την Ελλάδα σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο, αλλάζοντας τους συσχετισμούς ισχύος στον υποβρύχιο πόλεμο, στον οποίο στην παρούσα φάση η χώρα μας υπερτερεί, βάζοντας φραγμό στα όποια αποβατικά σχέδια των γειτόνων για κατάληψη των νησιών μας στο Αιγαίο.
