Η Μέση Ανατολή φλέγεται, και η Τεχεράνη, χτυπημένη από την αιφνιδιαστική επίθεση της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας το βράδυ της Πέμπτης, βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Με τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατζ, να κηρύσσει ειδική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τις ΗΠΑ να προειδοποιούν για «χαοτικές» συνέπειες που θα μπορούσαν να βυθίσουν την περιοχή σε ολοκληρωτικό πόλεμο, το Ιράν καλείται να απαντήσει σε μια επίθεση που έπληξε την καρδιά του πυρηνικού και στρατιωτικού του προγράμματος. Παρά την αποδυνάμωσή του από κυρώσεις και την απομόνωση, το Ιράν διατηρεί την ικανότητα να σπείρει το χάος, όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της Τεχεράνης; Πέντε σενάρια αποκαλύπτουν το μέγεθος της απειλής.
Τζάμπα "χτυπάει" το Ισραήλ! Τα απόρθητα πυρηνικά φρούρια του Ιραν είναι δύσκολο να καταστραφούν
Σενάριο 1: Καταιγισμός Πυραύλων σε Ισραήλ και Αμερικανικές Βάσεις
Το οπλοστάσιο του Ιράν, με χιλιάδες βαλλιστικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς, αποτελεί εφιάλτη για τις αμερικανικές βάσεις στην περιοχή, από το Ιράκ μέχρι την αεροπορική βάση Al-Udeid στο Κατάρ. Το 2020, η Τεχεράνη έδειξε τις δυνατότητές της, χτυπώντας αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ ως αντίποινα για τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί. Αυτή τη φορά, με τη στήριξη των συμμάχων της, όπως οι Χούθι στην Υεμένη και ένοπλες ομάδες στο Ιράκ, το Ιράν θα μπορούσε να εξαπολύσει ταυτόχρονες επιθέσεις σε πολλαπλούς στόχους, κατακλύζοντας τις αεράμυνες του Ισραήλ και των ΗΠΑ. Μια τέτοια κλιμάκωση θα μπορούσε να παραλύσει στρατηγικές στρατιωτικές θέσεις, σπέρνοντας τον τρόμο και δοκιμάζοντας την αντοχή των αντιπάλων του.
Σενάριο 2: Επίθεση στις Πηγές του Παγκόσμιου Πετρελαίου
Η Μέση Ανατολή τροφοδοτεί το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου, με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ να πρωτοστατούν. Το 2019, επίθεση με drones και πυραύλους, που αποδόθηκε στο Ιράν, έπληξε τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας, μειώνοντας την παραγωγή της κατά το ήμισυ και αφαιρώντας το 5% του παγκόσμιου πετρελαίου από την αγορά. Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις στις σχέσεις Τεχεράνης-Ριάντ, το Ιράν έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να χτυπήσει ξανά κρίσιμες υποδομές, αν δεχθεί επίθεση στα πυρηνικά του. Ένα τέτοιο πλήγμα θα εκτόξευε τις τιμές του πετρελαίου, πυροδοτώντας παγκόσμια οικονομική κρίση και αφήνοντας τις αγορές σε κατάσταση σοκ.
Σενάριο 3: Αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ
Τα Στενά του Ορμούζ, το στρατηγικό πέρασμα από το οποίο διέρχεται το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου, είναι η αχίλλειος πτέρνα της παγκόσμιας οικονομίας. Το Ιράν έχει αποδείξει στο παρελθόν την ικανότητά του να πλήττει πλοία στην περιοχή, ασκώντας πίεση στις χώρες του Κόλπου και τις ΗΠΑ. Ένας αποκλεισμός των Στενών, είτε μέσω ναυτικών επιχειρήσεων είτε με επιθέσεις σε εμπορικά πλοία, θα μπορούσε να διακόψει τη ροή του πετρελαίου, προκαλώντας πρωτοφανή αναστάτωση στις διεθνείς αγορές. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη εκδώσει προειδοποίηση για αυξημένη επαγρύπνηση στα πλοία που διαπλέουν την περιοχή, ενώ η απειλή ενός ναυτικού αποκλεισμού κρέμεται σαν σκοτεινή σκιά πάνω από την παγκόσμια οικονομία.
Σενάριο 4: Απευθείας Επίθεση στο Ισραήλ
Το Ιράν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι οποιοδήποτε πλήγμα στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις θα πυροδοτήσει άμεση επίθεση κατά του Ισραήλ. Τον Οκτώβριο του 2024, η Τεχεράνη εξαπέλυσε καταιγισμό 180 πυραύλων ως αντίποινα για ισραηλινές επιθέσεις, με κάποιους να διαπερνούν τις αεράμυνες και να πλήττουν στρατηγικούς στόχους, όπως στρατιωτικό αεροδρόμιο κοντά στα κεντρικά της Μοσάντ. Παρά την αποτελεσματικότητα των ισραηλινών αεράμυνων, με την υποστήριξη ΗΠΑ, Βρετανίας και Γαλλίας, η ικανότητα του Ιράν να προκαλεί ζημιές παραμένει απειλητική. Μια νέα, πιο συντονισμένη επίθεση θα μπορούσε να δοκιμάσει τα όρια της ισραηλινής άμυνας, φέρνοντας τη σύγκρουση σε νέα, επικίνδυνα επίπεδα.
Ξεφεύγει η κατάσταση! Το Ιράν εκτοξεύει πυραύλους τώρα στο Ισραήλ- Στην πυρηνική εγκατάσταση του Ισφαχάν το νέο χτύπημα
Σενάριο 5: Πόλεμος Δι’ Αντιπροσώπων
Η «Άξονας της Αντίστασης» του Ιράν, αν και αποδυναμωμένος, παραμένει ικανός να προκαλέσει χάος. Η Χεζμπολάχ, παρά τις βαριές απώλειες, και η Χαμάς, εξουθενωμένη από τον πόλεμο στη Γάζα, έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Ωστόσο, οι Χούθι στην Υεμένη συνεχίζουν να εκτοξεύουν πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ, ενώ ένοπλες ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία έχουν πλήξει αμερικανικές και ισραηλινές θέσεις. Οι Χούθι, ιδιαίτερα, έχουν αποδειχθεί ανθεκτικοί, με πρόσφατες επιθέσεις να πλήττουν το Τελ Αβίβ και να διαταράσσουν τη ναυσιπλοΐα στη Ερυθρά Θάλασσα. Μια συντονισμένη επίθεση από αυτούς τους συμμάχους θα μπορούσε να κλιμακώσει τη σύγκρουση, εξαπλώνοντας τη φωτιά σε πολλαπλά μέτωπα και δοκιμάζοντας την αντοχή του Ισραήλ και των συμμάχων του.
Μπορεί το Ιράν να Αποσταθεροποιήσει την Παγκόσμια Οικονομία;
Παρά την αποδυνάμωση του Ιράν από τις διεθνείς κυρώσεις και την καταστροφή βασικών συμμάχων του, όπως η Χεζμπολάχ και ο καθεστώς Άσαντ στη Συρία, η Τεχεράνη διατηρεί τη δυνατότητα να πλήξει την παγκόσμια οικονομία. Ένα χτύπημα στις πετρελαϊκές υποδομές του Κόλπου ή ο αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου, πυροδοτώντας πληθωριστικές πιέσεις και βυθίζοντας τις αγορές σε κρίση. Επιπλέον, η ικανότητα του Ιράν να κινητοποιεί τις δυνάμεις του «Άξονα της Αντίστασης» ενισχύει την απειλή ασύμμετρων επιθέσεων, που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή και να επηρεάσουν τις διεθνείς αγορές. Η πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ, που στοίχισε τη ζωή κορυφαίων Ιρανών στρατηγών και επιστημόνων, έχει θέσει την Τεχεράνη σε δεινή θέση, αλλά η απάντησή της θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτήν.
