Παρά τις συντονισμένες ενέργειες των αρμόδιων αρχών για τη μεταφορά μεταναστών από την Κρήτη σε οργανωμένες δομές της ηπειρωτικής Ελλάδας, η κατάσταση στο νησί παραμένει εξαιρετικά πιεστική, χωρίς να διαφαίνεται ουσιαστική αποσυμφόρηση. Το τελευταίο κύμα αναχωρήσεων από προσωρινές εγκαταστάσεις φιλοξενίας, όπως τα λιμάνια του Ηρακλείου, του Ρεθύμνου και των Χανίων, αν και απαραίτητο, δεν επαρκεί μπροστά στον αυξανόμενο αριθμό αφίξεων και τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες.

Χθες, 121 Σουδανοί μετανάστες – μεταξύ των οποίων και μία έγκυος γυναίκα – αναχώρησαν από το λιμάνι του Ηρακλείου με πλοίο της γραμμής προς το ΚΥΤ Μαλακάσας. Παρ’ όλα αυτά, στον παλαιό εμπορευματικό σταθμό εξακολουθούν να παραμένουν 110 άτομα, τα οποία αναμένεται να μετακινηθούν την Παρασκευή. Επιπλέον, 170 άτομα από τη δομή του Ρεθύμνου έχουν προγραμματιστεί να αναχωρήσουν το απόγευμα της Πέμπτης, ενώ στον εκθεσιακό χώρο της Αγυιάς στα Χανιά φιλοξενούνται ακόμη 325 άτομα, με την αναχώρησή τους να έχει προγραμματιστεί έως το Σάββατο.

Ωστόσο, ακόμη και αν οι μετακινήσεις αυτές πραγματοποιηθούν όπως προβλέπεται, η αποσυμφόρηση του νησιού δεν θα είναι ουσιαστική. Ο βασικός λόγος είναι η συνεχής και έντονη ροή νέων αφίξεων. Μόνο τις τελευταίες ημέρες, η Κρήτη έχει δεχθεί πολλαπλές μεταναστευτικές ροές, με βάρκες να καταπλέουν κυρίως στις νότιες ακτές – από το Τυμπάκι και τα Μάταλα, έως την Παλαιόχωρα και τη Γαύδο.

Αρκετοί από τους διασωθέντες εντοπίζονται σε ακατάλληλες υποδομές, χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής ή προστασίας, ενώ συχνά γίνεται υπεράνθρωπη προσπάθεια από τις τοπικές αρχές, το Λιμενικό και τις δομές υγείας για να προσφερθεί βοήθεια. Η πίεση είναι εμφανής, καθώς ο αριθμός των αφίξεων συχνά υπερβαίνει την ταχύτητα με την οποία μπορεί να οργανωθεί η ασφαλής και ανθρώπινη μετακίνησή τους εκτός νησιού.

Οι πρόχειροι χώροι φιλοξενίας, όπως ο παλιός σταθμός του λιμανιού του Ηρακλείου, αποδεικνύονται εντελώς ανεπαρκείς για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες, ενώ σε περιοχές όπως το Ρέθυμνο και τα Χανιά, δομές που χρησιμοποιούνται προσωρινά λειτουργούν στα όριά τους. Παράλληλα, καταγράφονται περιπτώσεις ασθενών, εγκύων και μικρών παιδιών, που καθιστούν τη διαχείριση ακόμη πιο δύσκολη και ευαίσθητη.

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τη φιλοξενία, αλλά και την επιχειρησιακή διαχείριση, την καταγραφή, την παροχή υγειονομικής περίθαλψης και, κυρίως, την εξεύρεση δομών για μεσοπρόθεσμη φιλοξενία. Παρότι το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία έχει δρομολογήσει σχέδιο ανακούφισης, η δυναμική των αφίξεων και η αδυναμία αποτροπής στις θαλάσσιες πύλες εισόδου κάνουν το πρόβλημα διαρκές και πολυεπίπεδο.

Η Κρήτη, ως νησί που παραδοσιακά δεν ήταν στον πυρήνα των μεταναστευτικών ροών, βιώνει πλέον την πλήρη ανατροπή της εικόνας. Οι τοπικές κοινωνίες, αν και επιδεικνύουν συγκινητική αλληλεγγύη, αρχίζουν να αισθάνονται την πίεση, ενώ οι τοπικές αρχές ζητούν περισσότερη υποστήριξη από την Πολιτεία, αλλά και πιο αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων.

Το ζητούμενο, πλέον, είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο με υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό, και ουσιαστικό συντονισμό. Η Κρήτη δεν μπορεί να μετατραπεί σε άτυπο κέντρο φιλοξενίας χωρίς τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Και οι μεταναστευτικές ροές δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται διαχειριστικά μόνο με αποστολές προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Απαιτείται στρατηγική, συνέργεια και κυρίως, πρόληψη. Διότι αν συνεχιστεί αυτή η πίεση χωρίς αντίστοιχα μέτρα, τότε το αδιέξοδο είναι όχι μόνο προβλέψιμο, αλλά και επικίνδυνα κοντά.