Το σενάριο μιας πολιτικής κρίσης με ολέθριες συνέπειες για την οικονομία της Γαλλίας φαίνεται πως επιβεβαιώνεται. Η αποψινή ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαϊρού δεν αναμένεται να φέρει εκπλήξεις. Ο κοινοβουλευτικός συνασπισμός που στηρίζει τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν δεν διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης – από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά – έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι θα καταψηφίσουν.
Το δίλημμα του Μακρόν
Η στάση των 577 βουλευτών οδηγεί τον Μακρόν σε ένα δύσκολο δίλημμα: να διατηρήσει την Εθνοσυνέλευση ή να την διαλύσει. Οι επιλογές του είναι περιορισμένες και όλες φέρουν πολιτικό κόστος. Μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές με στόχο την αποκατάσταση της πλειοψηφίας, να διορίσει νέο πρωθυπουργό ελπίζοντας σε καλύτερη τύχη από τους προηγούμενους τέσσερις, ή – αν και το έχει αποκλείσει επανειλημμένα – να παραιτηθεί.
Ο προϋπολογισμός λιτότητας και η ψήφος εμπιστοσύνης
Στις 15:00 (τοπική ώρα), ο 74χρονος πολιτικός βετεράνος Φρανσουά Μπαϊρού θα ανέβει στο βήμα της Εθνοσυνέλευσης για να υπερασπιστεί την κυβέρνησή του και τον προϋπολογισμό λιτότητας, ο οποίος στοχεύει στη μείωση του δημόσιου χρέους, που έχει φτάσει στο 114% του ΑΕΠ. Η ψηφοφορία που θα ακολουθήσει το βράδυ αναμένεται να οδηγήσει στην πτώση της κυβέρνησης, γεγονός που θα σηματοδοτήσει την αποτυχία του τέταρτου πρωθυπουργού που διόρισε ο Μακρόν μετά την επανεκλογή του το 2022 – και του δεύτερου μετά τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης τον Ιούνιο του 2024.
«Οι πολιτικοί σχηματισμοί βρίσκονται σε ανοικτό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ τους και βγαίνουν για να ρίξουν την κυβέρνηση», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπαϊρού σε συνέντευξή του στο Brut.
Προς πέμπτο πρωθυπουργό σε λιγότερο από δύο χρόνια
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο να αποκτήσει πέμπτο πρωθυπουργό μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια. Ο Μπαϊρού προκήρυξε την ψήφο εμπιστοσύνης τον περασμένο μήνα, ελπίζοντας να περάσει το εξαιρετικά αμφιλεγόμενο οικονομικό πακέτο του προϋπολογισμού.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «τιμωρεί τις πιο ευάλωτες οικογένειες της εργατικής τάξης και τους απλούς εργαζόμενους», και αναμένεται να συμμαχήσει ακόμη και με τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό για να αντιταχθεί στον πρωθυπουργό.
Δημοσκοπικά δεδομένα και πολιτικό αδιέξοδο
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, σε περίπτωση πρόωρων βουλευτικών εκλογών, ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν και οι σύμμαχοί του θα προηγούνταν με 33% στον πρώτο γύρο, ξεπερνώντας την αριστερά και το προεδρικό στρατόπεδο.
Παράλληλα, το 77% των πολιτών επικρίνει την κυβέρνηση Μπαϊρού και τον πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος καταγράφει το χειρότερο ποσοστό αποδοχής από την άνοδό του στην εξουσία το 2017, σύμφωνα με το Ifop.
Αν και το αμερικανικό γραφείο αναλύσεων Teneo θεωρεί πιο πιθανό τον διορισμό νέου πρωθυπουργού από τις πρόωρες εκλογές, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο Μακρόν να αιφνιδιάσει ξανά, όπως έκανε με τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης το 2024.
Στρατηγικές επιλογές και πολιτικές ισορροπίες
Απέναντι στην ενισχυόμενη ακροδεξιά και την ριζοσπαστική αριστερά, ο Μακρόν καλείται να διευρύνει το κεντρώο μπλοκ των υποστηρικτών του. Ένα πιθανό σενάριο είναι ο διορισμός πρωθυπουργού αποδεκτού από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με προσοχή να μην αποξενώσει τη δεξιά πτέρυγα του προεδρικού στρατοπέδου.
Ωστόσο, ακόμη και νέες εκλογές δεν αναμένεται να αλλάξουν ουσιαστικά την κατάσταση. Όπως συνοψίζεται χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει πλειοψηφία στη Γαλλία. Κανένα από τα τρία μπλοκ δεν έχει εκλογική υποστήριξη που να του επιτρέπει να αποκτήσει απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση».
Κοινωνική αναταραχή στον ορίζοντα
Πέρα από την πολιτική και δημοσιονομική κρίση, η Γαλλία ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει και κοινωνική αναταραχή. Μια νεφελώδης κινητοποίηση με το σύνθημα «Ας μπλοκάρουμε τα πάντα», που ξεκίνησε το καλοκαίρι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και υποστηρίζεται από συνδικάτα και τη ριζοσπαστική αριστερά, καλεί σε παραλύση της χώρας την Τετάρτη. Ωστόσο, η πραγματική εμβέλεια της κινητοποίησης παραμένει αβέβαιη.
Σε πιο παραδοσιακή γραμμή, τα συνδικάτα έχουν προκηρύξει ημέρα απεργίας στις 18 Σεπτεμβρίου, με στόχο την καταγγελία της κυβερνητικής πολιτικής και του προϋπολογισμού Μπαϊρού, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, δεν θα βρίσκεται πλέον στην πρωθυπουργία εκείνη την ημέρα.
