Μια δυσοίωνη σκιά πλανάται πάνω από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, καθώς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε για να αντιμετωπίσει την κλιμακούμενη πολιτική κρίση που απειλεί να διαλύσει τη χώρα. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι προκλητικές ενέργειες του προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραντ Ντόντικ, που φαίνεται να οδηγούν τη Βοσνία σε έναν επικίνδυνο γκρεμό, υπονομεύοντας τη Συμφωνία του Ντέιτον και εγείροντας φόβους για έναν νέο κύκλο αστάθειας στα Βαλκάνια.
Ανατριχιαστική έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου για την Τουρκία! Η ΕΕ της κλείνει την πόρτα στην ένταξη – Σκοτεινές αναφορές για την Ελλάδα
Μια Κρίση που Αναβιώνει Εφιάλτες του Παρελθόντος
Ο ύπατος εκπρόσωπος Κρίστιαν Σμιτ, στην εξαμηνιαία έκθεσή του που καλύπτει την περίοδο από 16 Οκτωβρίου 2024 έως 15 Απριλίου 2025, περιέγραψε με σκοτεινά χρώματα την κατάσταση: «Η σοβαρότερη κρίση από την υπογραφή της Συμφωνίας του Ντέιτον το 1995». Μετά την καταδίκη του Ντόντικ για ανυπακοή στις αποφάσεις του, η ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας ενέκρινε νομοθεσίες που αποκλείουν κρατικούς θεσμούς από το έδαφός της και πρότεινε ένα σχέδιο Συντάγματος που ισοδυναμεί με de facto απόσχιση. Αυτές οι κινήσεις, όπως τόνισε ο Σμιτ, «απειλούν την εδαφική και κοινωνική ακεραιότητα της χώρας», αναζωπυρώνοντας μνήμες από τις φρικαλεότητες των πολέμων της δεκαετίας του 1990.
Διεθνής Καταδίκη, αλλά και Διχασμός
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέφρασαν ομόφωνη καταδίκη. Οι ΗΠΑ υπογράμμισαν τη δέσμευσή τους στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας, χαρακτηρίζοντας τις ενέργειες του Ντόντικ «απαράδεκτες». Η ΕΕ προειδοποίησε ότι οι αποσχιστικές κινήσεις της Σερβικής Δημοκρατίας θέτουν σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο τις χαρακτήρισε «άμεση απειλή» για τη σταθερότητα.
Η Ελλάδα, διά του μονίμου αντιπροσώπου της, πρέσβη Ευάγγελου Σέκερη, τόνισε με σθένος τη δέσμευσή της στη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στη Βοσνία, υπογραμμίζοντας τη συμμετοχή της στην επιχείρηση EUFOR Althea. «Η κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και η συνταγματική τάξη της Βοσνίας δεν μπορούν να αμφισβητηθούν», δήλωσε, επικαλούμενος τη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης του 2003 ως πυξίδα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η Σερβική Δημοκρατία και η Ρωσική Σκιά
Η Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς, επικεφαλής της Σερβικής Δημοκρατίας, υπερασπίστηκε τις ενέργειες του Ντόντικ, ισχυριζόμενη ότι οι παρεμβάσεις του Σμιτ υπερβαίνουν την εντολή του και διαταράσσουν την ισορροπία του Ντέιτον. Ωστόσο, η πιο ανησυχητική στάση ήρθε από τη Ρωσία, η οποία αμφισβήτησε τη νομιμότητα του διορισμού του Σμιτ, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η Μόσχα κατηγόρησε τον Σμιτ για «παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις» και υπερασπίστηκε τον Ντόντικ, εγείροντας φόβους για ρωσική υποκίνηση πίσω από τις αποσχιστικές κινήσεις.
Ένα Εύθραυστο Μέλλον
Παρά τη διεθνή στήριξη στον Σμιτ, οι διαφωνίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας παραμένουν βαθιές, με τη Ρωσία να εντείνει την ένταση αμφισβητώντας την ίδια τη βάση της διεθνούς εποπτείας. Η Σερβική Δημοκρατία, υπό την ηγεσία του Ντόντικ, φαίνεται να βαδίζει σε ένα μονοπάτι που θα μπορούσε να πυροδοτήσει περιφερειακή κρίση, με ανυπολόγιστες συνέπειες. Οι προειδοποιήσεις του ΟΗΕ αντηχούν σαν καμπανάκι κινδύνου: η Βοσνία-Ερζεγοβίνη βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, και η παραμικρή λάθος κίνηση θα μπορούσε να αναβιώσει τους εφιάλτες του παρελθόντος.
