Η Δυτική Ελλάδα βρέθηκε την 30ή Αυγούστου 2025 στο επίκεντρο μιας κατασταλτικής κακοκαιρίας, όπου οι μετεωρολογικές συνθήκες ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Σύμφωνα με την ανάλυση του μετεωρολόγου Θοδωρή Κολυδά, ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της ημέρας ήταν το overshooting top που παρατηρήθηκε κατά την καταιγίδα στην Κέρκυρα.
Τι είναι το overshooting top
Ένα overshooting top (ή penetrating top) είναι ένα θόλο-σχηματισμό που προεξέχει από το "yunque" (ανιβέλλα) του cumulonimbus σύννεφου, συχνά φτάνοντας στη χαμηλή στρατόσφαιρα. Αυτό συμβαίνει όταν η ανοδική ροή (updraft) είναι τόσο ισχυρή ώστε η ορμή της διαπερνά το επίπεδο της ροπής (equilibrium level), γνωστό ως τροπόπαυση.
Η ανάλυση έδειξε ότι η θερμοκρασία της κορυφής του νέφους ήταν –11,24 °C χαμηλότερα από τη θερμοκρασία στο επίπεδο της τροπόπαυσης, υποδηλώνοντας ότι το νέφος είχε ανέλθει έως και 1–3 km πέρα από την τροπόπαυση. Αυτή η τεράστια υπέρβαση αποτελεί δείκτη εξαιρετικά ισχυρής καταιγίδας, με εξαιρετική κινητική ενέργεια στο ανώτερο τροπόσφαιρα.
Γιατί συμβαίνει αυτό
Σε πολύ ισχυρές καταιγίδες (supercells, mesoscale convective systems) η θερμική ανωμεταφορά είναι τόσο ισχυρή που οι ανοδικές κινήσεις «τρυπούν» την τροπόπαυση. Αν και η στρατόσφαιρα είναι σταθερό στρώμα (θερμοκρασία αυξάνει με το ύψος), το updraft έχει τέτοια κινητική ενέργεια ώστε να προκαλεί παροδικές διεισδύσεις. Το φαινόμενο συνδέεται με έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα, ισχυρούς ανέμους, χαλάζι και ενίοτε δημιουργία gravity waves που διαδίδονται στη στρατόσφαιρα.
Δείτε αναλυτικά την ανάρτηση του Θεόδωρου Κολυδά:
H ΙΣΧΥΡΗ ΚΑΤΑΙΓΊΔΑ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΑ 30-8-2025
Η καταιγίδα στην Κέρκυρα ήταν πολύ ισχυρή και παρουσίασε overshooting κατά 11.24 °C που σημαίνει ότι η κορυφή ανέβηκε περίπου 1–3 km πάνω από την τροπόπαυση. Η τιμή –11.24 °C αναφέρεται στη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ της θερμοκρασίας του νέφους (στην κορυφή του) και της θερμοκρασίας περιβάλλοντος στο ύψος της τροπόπαυσης. Δηλαδή το νέφος είναι 11.24 °C ψυχρότερο από την τροπόπαυση. Αυτό μεταφράζεται σε σημαντική υπέρβαση: συνήθως τέτοιες αποκλίσεις αντιστοιχούν σε κορυφές που έχουν ανέβει 1–3 km πάνω από την τροπόπαυση.
Άρα η καταιγίδα δεν σταμάτησε στην τροπόπαυση αλλά συνέχισε δυναμικά πιο ψηλά, διαπερνώντας τη στρατόσφαιρα, επειδή η ισχυρή ανοδική ροή (updraft) είχε αρκετή ορμή ώστε να ξεπεράσει το «καπάκι» της ατμόσφαιρας.
Γιατί συμβαίνει αυτό
Σε πολύ ισχυρές καταιγίδες (supercells, mesoscale convective systems) η θερμική ανωμεταφορά είναι τόσο ισχυρή που οι ανοδικές κινήσεις «τρυπούν» την τροπόπαυση. Αν και η στρατόσφαιρα είναι σταθερό στρώμα (θερμοκρασία αυξάνει με το ύψος), το updraft έχει τέτοια κινητική ενέργεια ώστε να προκαλεί παροδικές διεισδύσεις. Το φαινόμενο συνδέεται με έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα, ισχυρούς ανέμους, χαλάζι και ενίοτε δημιουργία gravity waves που διαδίδονται στη στρατόσφαιρα.
