Η ιαπωνική κυβέρνηση έδωσε σήμερα το «πράσινο φως» σε έναν κρατικό προϋπολογισμό ιστορικού μεγέθους για το επόμενο δημοσιονομικό έτος, με στόχο να καλυφθούν τόσο η σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών όσο και το αυξανόμενο κόστος της κοινωνικής ασφάλισης, σε μια περίοδο όπου ο επίμονος πληθωρισμός περιορίζει την καταναλωτική δυναμική.

Έμφαση στην άμυνα και τον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό

Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 122,3 τρισεκατομμύρια γεν (665 δισ. ευρώ) για το οικονομικό έτος που ξεκινά την 1η Απριλίου 2026. Από το σύνολο αυτό, προβλέπονται δαπάνες 9 τρισεκατομμυρίων γεν για την άμυνα, καθώς η πρωθυπουργός Σανάε Τακαΐτσι επιδιώκει την επιτάχυνση του εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων, υπό το βάρος της επιδείνωσης των σχέσεων με την Κίνα.

«Το πιο σύνθετο περιβάλλον ασφαλείας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο»

Σε σχετικό έγγραφο με τα αιτήματα του υπουργείου Άμυνας, επισημαίνεται ότι η Ιαπωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με το σοβαρότερο και πιο περίπλοκο περιβάλλον ασφαλείας από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, γεγονός που καθιστά αναγκαία την εκ βάθρων ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων.

Το σύστημα SHIELD και η παράκτια άμυνα

Στο πλαίσιο αυτό, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει 100 δισ. γεν για το σύστημα παράκτιας άμυνας SHIELD, το οποίο προβλέπεται να ενεργοποιεί, μεταξύ άλλων, μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) σε περίπτωση εισβολής ξένων δυνάμεων. Η ιαπωνική κυβέρνηση στοχεύει στην ολοκλήρωση του SHIELD έως τον Μάρτιο του 2028, αν και παραμένει ασαφές ποιο τμήμα των ακτών θα καλύπτει.

Αύξηση δαπανών και ανησυχία για το δημόσιο χρέος

Το νέο δημοσιονομικό σχέδιο υπερβαίνει τον τρέχοντα προϋπολογισμό των 115 τρισεκατομμυρίων γεν, προκαλώντας ανησυχία στις αγορές. Οι επενδυτές εκτιμούν ότι οι αυξημένες δαπάνες της κυβέρνησης Τακαΐτσι ενδέχεται να επιβαρύνουν περαιτέρω το ήδη ιδιαίτερα υψηλό δημόσιο χρέος, το οποίο, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αναμενόταν να ξεπεράσει το 232% του ΑΕΠ το 2025.

Συμπληρωματικός προϋπολογισμός και πιέσεις στο γεν

Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Δεκεμβρίου το ιαπωνικό κοινοβούλιο ενέκρινε μεγάλο συμπληρωματικό προϋπολογισμό άνω των 100 δισ. ευρώ για την τόνωση της οικονομίας, εξέλιξη που συνέβαλε στην υποχώρηση του γεν και στην άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων.

Η υπεράσπιση της δημοσιονομικής στρατηγικής

Η πρωθυπουργός υπερασπίζεται τις αυξημένες δημόσιες δαπάνες, υποστηρίζοντας ότι είναι αναγκαίες για την ενίσχυση της ανάπτυξης. «Η Ιαπωνία δεν χρειάζεται πολιτικές υπερβολικής λιτότητας που αποδυναμώνουν την εθνική ισχύ, αλλά προορατικές δημοσιονομικές επιλογές που τη θωρακίζουν», δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξη Τύπου.

Σε συνέντευξή της στην οικονομική εφημερίδα Nikkei, επανέλαβε τη δέσμευσή της στη δημοσιονομική σταθερότητα, απορρίπτοντας κάθε ενδεχόμενο «ανεύθυνης έκδοσης ομολόγων ή μείωσης φόρων».

Προειδοποιήσεις από την αγορά ομολόγων

Ο οικονομολόγος του ινστιτούτου Nomura, Τακαχίντε Κιούτσι, εκτίμησε ότι το μέγεθος του προϋπολογισμού δεν αναμένεται να αιφνιδιάσει την αγορά ομολόγων. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι μια περαιτέρω αύξηση «θα επιδείνωνε την ήδη τεταμένη κατάσταση στην αγορά».

Όπως σημείωσε, ενδεχόμενη επιτάχυνση της πτώσης του γεν και των ομολόγων θα ενίσχυε τις ανησυχίες για αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία και στο βιοτικό επίπεδο των Ιαπώνων.

Εισαγωγές, ισοτιμία και επόμενα βήματα

Η αδύναμη ισοτιμία του γεν αυξάνει το κόστος των εισαγωγών, από τις οποίες η Ιαπωνία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό για τρόφιμα, ενέργεια και πρώτες ύλες. Το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού απομένει πλέον να εγκριθεί από το ιαπωνικό κοινοβούλιο, προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή.