Καθώς η Ρωσία επιδιώκει την ενίσχυση της στρατιωτικής της παραγωγής λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία, αποκαλύπτεται ότι κρατικός κατασκευαστής εκρηκτικών κατάφερε να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις μέσω ενός πολύπλοκου δικτύου προμηθειών που περιλαμβάνει την Κίνα και εξοπλισμό της γερμανικής Siemens.
Σύμφωνα με έρευνα του Reuters, το Εργοστάσιο Ελαίου Μπισκ (BOZ) στη νότια Σιβηρία απέκτησε γερμανικό εξοπλισμό αυτοματοποίησης μέσω Ρώσου μεσάζοντα, ο οποίος συνεργάζεται με Κινέζους χονδρεμπόρους και μεταπωλητές. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Siemens γνώριζε πως ο εξοπλισμός της κατέληξε σε ρωσικό κατασκευαστή εκρηκτικών.
Εκπρόσωπος της Siemens δήλωσε ότι η εταιρεία συμμορφώνεται πλήρως με τις διεθνείς κυρώσεις και απαιτεί το ίδιο από τους πελάτες της, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι ορισμένα προϊόντα ενδέχεται να φτάνουν στη Ρωσία χωρίς την επίγνωση της εταιρείας.
Η πρακτική αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο φαινόμενο, καθώς Ρώσοι κατασκευαστές αμυντικού εξοπλισμού προμηθεύονται δυτική τεχνολογία μέσω Κίνας, με ελάχιστα εμπόδια. Το εργοστάσιο BOZ, από την έναρξη του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, επεκτείνεται με νέα εγκατάσταση για την παραγωγή RDX, ενός ισχυρού εκρηκτικού υλικού.
Η απόκτηση αυτοματοποιημένων εργαλειομηχανών θεωρείται κρίσιμη για την αύξηση της παραγωγής πυρομαχικών, καθώς επιτρέπει υψηλότερη παραγωγικότητα με λιγότερο εργατικό δυναμικό, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της έλλειψης προσωπικού στον αμυντικό τομέα.
Η Ρωσία δεν διαθέτει επαρκή εγχώρια παραγωγή τέτοιων μηχανημάτων, γεγονός που την αναγκάζει να στρέφεται σε εισαγωγές από το εξωτερικό. Ο Κόνραντ Μουζίκα, διευθυντής της στρατιωτικής συμβουλευτικής εταιρείας Rochan, επισημαίνει ότι η πρόσβαση σε δυτικά μηχανήματα παρατείνει τον πόλεμο, ενισχύοντας την προσπάθεια επανεξοπλισμού της Μόσχας.
Τα παραθυράκια των κυρώσεων και η αντίδραση της ΕΕ
Η περίπτωση της Siemens αναδεικνύει ένα σημαντικό κενό στις κυρώσεις, το οποίο επιτρέπει στη Ρωσία να συνεχίζει την πολεμική της δραστηριότητα. Παρότι οι κυρώσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ απαγορεύουν την προμήθεια αγαθών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη ρωσική πολεμική μηχανή, οι Ρώσοι κατασκευαστές καταφέρνουν να αποκτούν δυτικό εξοπλισμό μέσω Κίνας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη κινηθεί για να περιορίσει αυτό το παραθυράκι, επιβάλλοντας κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες που προμήθευαν τη Ρωσία. Τον Δεκέμβριο του 2024, επιβλήθηκαν κυρώσεις για πρώτη φορά, ενώ τον Ιούλιο του 2025 προστέθηκαν άλλες επτά εταιρείες από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ στον σχετικό κατάλογο.
Το εργοστάσιο BOZ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της περιφερειακής διοίκησης, παράγει εκρηκτικά TNT και HMX, τα οποία έχουν και πολιτικές χρήσεις. Ωστόσο, η μητρική εταιρεία είναι κρατικός κατασκευαστής αμυντικών υλικών και η BOZ εκτελεί παραγγελίες για το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας.
Η επέκταση του εργοστασίου αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής του ρωσικού αμυντικού τομέα για αύξηση της παραγωγής εκρηκτικών, ενώ η έλλειψη υλικών έχει οδηγήσει τη Μόσχα να στραφεί σε συμμάχους όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν για την προμήθεια πυρομαχικών, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους και δυτικούς αναλυτές.
