Ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα καθώς η ισραηλινή επίθεση στο Ιράν βυθίζει τις παγκόσμιες αγορές σε έναν σκοτεινό στροβιλισμό πανικού και αβεβαιότητας. Η Μέση Ανατολή, ένα διαχρονικό βαρέλι πυρίτιδας, φλέγεται ξανά, και οι συνέπειες απειλούν να γονατίσουν την παγκόσμια οικονομία. Οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύτηκαν σχεδόν κατά 14% μέσα σε λίγες ώρες, αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα του τελευταίου έτους, ενώ ο χρυσός, το απόλυτο καταφύγιο των επενδυτών, φλερτάρει με το ιστορικό ρεκόρ των 3.500 δολαρίων η ουγκιά. Οι χρηματιστηριακές αγορές κατέρρευσαν την Παρασκευή, με τους επενδυτές να τρέχουν σαν τρομαγμένα ζώα μακριά από τα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία, αναζητώντας σωτηρία σε οτιδήποτε μοιάζει ασφαλές.

Δεν θα σταματήσει ο πόλεμος! Ο Νετανιάχου ορκίζεται εκδίκηση-Το Ιράν θα αντιμετωπίσει την οργή του Ισραήλ για την αιματοβαμμένη επίθεση

«Είναι ο εφιάλτης που όλοι φοβόμασταν», δηλώνουν κορυφαίοι Ευρωπαίοι αναλυτές στη «Ναυτεμπορική», με φωνές βαριές από την αγωνία. «Η Μέση Ανατολή είναι και πάλι το επίκεντρο μιας γεωπολιτικής καταιγίδας που μπορεί να καταπιεί τα πάντα. Οι αγορές περιμένουν με τρόμο την επόμενη κίνηση του Ιράν, ενώ οι επενδυτές εγκαταλείπουν κάθε ελπίδα για σταθερότητα». Η κλιμάκωση της σύγκρουσης, λένε, θα κρίνει αν ο κόσμος θα βυθιστεί σε έναν οικονομικό Αρμαγεδδώνα.

Το πετρέλαιο, ο μαύρος χρυσός που κινεί τον πλανήτη, οδεύει προς τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία άνοδο από το 2022, ξεπερνώντας ακόμα και τις κρίσεις που πυροδότησαν η επίθεση της Χαμάς το 2023 και οι προηγούμενες ανταλλαγές πυρών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν το 2024. Η εκρηκτική αυτή άνοδος εξανεμίζει τις φετινές απώλειες, που προκλήθηκαν από την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και τις αποφάσεις του ΟΠΕΚ+ να αυξήσει την παραγωγή.

«Η τιμή του πετρελαίου έχει εκτοξευθεί κατά 30% από τα χαμηλά του περασμένου μήνα», προειδοποιούν οι αναλυτές. «Αυτό δεν είναι απλώς μια κρίση. Είναι μια ωρολογιακή βόμβα που απειλεί να πυροδοτήσει πληθωρισμό, να εκτροχιάσει τις τιμές στα πρατήρια καυσίμων και να συντρίψει τις τσέπες των καταναλωτών παγκοσμίως».

Ξεφεύγει η κατάσταση! Το Ιράν εκτοξεύει πυραύλους τώρα στο Ισραήλ- Στην πυρηνική εγκατάσταση του Ισφαχάν το νέο χτύπημα

Ο Τραμπ και το Ρήγμα με το Ισραήλ

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Πρόεδρος Τραμπ, εμφανώς εξοργισμένος, πασχίζει να διαχειριστεί το χάος που προκάλεσε η απόφαση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου να εξαπολύσει την επίθεση παραμονές του κρίσιμου 7ου γύρου των αμερικανο-ιρανικών διαπραγματεύσεων στο Ομάν, που είχε προγραμματιστεί για την Κυριακή. Η συνάντηση, που στόχευε σε μια ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ακυρώθηκε, αφήνοντας τον Τραμπ να μετρά τις πληγές σε μια ήδη υπερχρεωμένη αμερικανική οικονομία.

«Ο Νετανιάχου παίζει επικίνδυνα παιχνίδια, διακινδυνεύοντας μια άνευ προηγουμένου ρήξη με τις ΗΠΑ», τονίζουν Αμερικανοί αναλυτές, με τον φόβο να διαπερνά κάθε τους λέξη. «Η επίθεση όχι μόνο δυναμιτίζει τις διπλωματικές προσπάθειες, αλλά ενισχύει τους ριζοσπάστες Φρουρούς της Επανάστασης στο Ιράν, που, παρά την απώλεια του ηγέτη τους, ίσως βρουν ευκαιρία να σφίξουν ακόμα περισσότερο τη θηλιά γύρω από την Τεχεράνη».

Σε ένα φλογερό μήνυμα στο Truth Social, ο Τραμπ προσπάθησε να κρατήσει τις ισορροπίες, δηλώνοντας: «Το Ιράν πρέπει να κλείσει συμφωνία τώρα, πριν χαθεί ολοκληρωτικά. Σώστε ό,τι απέμεινε από την περήφανη Ιρανική Αυτοκρατορία. Αρκετός θάνατος, αρκετή καταστροφή. ΚΑΝΤΕ ΤΟ, ΠΡΙΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ!» Ωστόσο, πίσω από τις λέξεις κρύβεται ο φόβος για το χειρότερο σενάριο: το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ.

Η Απειλή των Στενών του Ορμούζ

Ένα τέτοιο βήμα από το Ιράν θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου στα 120 δολάρια το βαρέλι, βυθίζοντας την αμερικανική οικονομία σε έναν εφιάλτη χωρίς επιστροφή. «Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί, η παγκόσμια οικονομία θα βρεθεί αντιμέτωπη με στασιμοπληθωρισμό», προειδοποιεί ο Σάιρους ντε λα Ρούμπια, επικεφαλής οικονομολόγος της Εμπορικής Τράπεζας του Αμβούργου, σε δηλώσεις στο Reuters. «Το Ιράν, με τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως, έχει τη δύναμη να παραλύσει την αγορά».

Ο Γουόρεν Πάτερσον, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στον όμιλο ING, προσθέτει: «Το Στενό του Ορμούζ είναι η αχίλλειος πτέρνα της παγκόσμιας οικονομίας. Μέσα από αυτό περνούν 14 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου καθημερινά —το 20% της παγκόσμιας παραγωγής. Μια διαταραχή εκεί θα ήταν καταστροφική, στέλνοντας τις τιμές σε δυσθεώρητα ύψη και πυροδοτώντας χάος».

Ο ντε λα Ρούμπια δεν αποκλείει ακόμα πιο εφιαλτικά σενάρια: «Το Ιράν, νιώθοντας την πλάτη του στον τοίχο, θα μπορούσε να επιτεθεί όχι μόνο στο Ισραήλ αλλά και σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας. Μια τέτοια κίνηση θα εκτόξευε το πετρέλαιο πολύ πάνω από τα 100 δολάρια, βυθίζοντας τον κόσμο σε οικονομική και γεωπολιτική απόγνωση».

Πληθωρισμός και Απελπισία

Οι ελπίδες για τιμές πετρελαίου κάτω από τα 60 δολάρια το βαρέλι έχουν εξανεμιστεί. «Η ισραηλινή επίθεση, που στόχευσε πυρηνικές και πυραυλικές εγκαταστάσεις καθώς και υψηλόβαθμους Ιρανούς αξιωματούχους, αλλάζει τα δεδομένα», σημειώνει η Gavekal Research. «Αυτή η σύγκρουση δεν μοιάζει με καμία προηγούμενη. Είναι μια βόμβα στα θεμέλια της παγκόσμιας σταθερότητας».

Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου αναζωπυρώνουν τον πληθωρισμό, που είχε δείξει σημάδια ύφεσης. Οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο θα νιώσουν το τίμημα στις αντλίες καυσίμων, ενώ οι κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, θα δυσκολευτούν να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική. Για τον Τραμπ, αυτό είναι ένα πλήγμα, καθώς η πίεσή του για μείωση επιτοκίων πέφτει στο κενό. Μόλις πριν την επίθεση, είχε αποκαλέσει τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, «ηλίθιο», κατηγορώντας τον ότι «καταστρέφει την οικονομία» με την άρνησή του να μειώσει τα επιτόκια.

Ο κόσμος κρατά την ανάσα του, καθώς η σκιά ενός γενικευμένου πολέμου απλώνεται πάνω από τη Μέση Ανατολή. Οι αγορές, οι οικονομίες και οι λαοί περιμένουν, παγωμένοι από τον τρόμο, την επόμενη κίνηση σε αυτό το φονικό σκάκι.